Туйаара,сокуоннай сааьын туолуор диэри...огогор бэйэн эппиэттиигин.Англияга 18 сааьыгар диэри огону 3 чаас устата улахан киьи керуутэ суох хааллардаххына сууттанагын диэни истибитим. Биьиэхэ быыкаа огону таьыттан хатыы хатыы сууруу..Ол эрэн кыра огону тус бэйэм керуутэ суох хаалларартан туттунар этим..Сахалар 40 саастаах оголорун ньээнкэлииллэр диэн омуктар кулэллэр.ини..
Уол оҕону олох кыра эрдэҕиттэн быһаарыныыны бэйэтэ ылынар гна үөрэтэр үчүгэй эбит. Мин уолум кыра эрдэҕинэ хаһан да боппот этим. Просто сүбэлиир этим. ,,Инник гнаххына инник куһаҕан, маннык гнаххына маннык үчүгэй. Бэйэҥ бил''. Биирдэ саас район центрыгар (3 көс) ,,биэлигинэн бараары гныбыт'' диир. 7-кэ үөрэнэ сылдьан. Онно ,,ол уолаттарыҥ биэликтэрэ үчүгэй дуо? Алдьанар түбэлтэтигэр бары сатыы хааман кэлэҕит ээ'' диэтим. ,,үчүгэй'' диэн буолла. ,,Уроккун оҥостон баран бар. Киэһэ ыбылы сылайан кэлиэҥ, аһаабакка да утуйар аатыгар барыаҥ'' диибин. ,,соох, кэллэхпинэ оҥостуом'' диир. Рюкзачогар кыра термоска чэй, печенье уган биэлигэр баайан кэбистим. Центр икки ардыгар массыыналар сылдьаллар. Если что массыынанан утары барыам дии санаатым. Ол саҕана сотовай суох этэ. Бардылар. Киэһэриитэ кэлэр массыыналартан ыйыталаһабын. Бүтэһик массыына суоппарыттан ыйыппыппар ,,үрэҕи туораабыттар. Биир биэлик алдьанан бытааннык иһэллэр'' диэтэ. Ол аата 9 чаас диэки кэлэллэр эбит диэн кэһэтээри массыынанан утары барбатым. Дьэ сылайан, саҥата иһиттэн тахсыбат буолан кэллэ ,,чэ, аһаан баран уроккун оҥоһун'' диэтим. Сох бо. Чэйдээт да охтоалла. Сарсыарда туран уһугуннаран урогун оҥоттордум. ,,сөпкө эппиккин. Зря бараммын'' диир
ол кэнниттэн тугу эмэ гнаары гнаҕына эбэһээт ыйытар. Мин хдх сатанарынан, билэрбинэн кырдьыгынан сүбэлээччибин. Конкретно бобооһэр буоллахха — оҕо өйдөөбөт. ,,Барбытым буоллар үчүгэй буолуохтаах этэ'' диэҕэ. Лучше кыра эрдэҕинэ этэ ыалдьан, толкуйдуу, сөптөөх быһаарыныыны ылына үөрэннин. Маленькие дети — маленькие проблемы... большие дети — большие проблемы. Тугу эмэ сыыһа оҥордоҕуна мөҕөөччүм суох. И так өйдөөтөҕө дии, сыыһатын. Куһаҕанын бэйэтин этинэн билбитэ ордук, чем на словах. Кэнники кустуу-балыктыы бараары гнаҕына эбэһээт ыйытааччы. Мин просто ,,инник-маннык'' диэн сүбэлээччибин. Бэйэтэ быһаарынааччы. Уонна техниканы олох кыра эрдэҕиттэн тутта үөрэнэрэ ордук. Оскуолаҕа сылдьан кустуу-балыктыы массыынаннан дуу, тракторынан дуу бэйэтэ билэринэн ылан барааччы. ,,Миэнэ'' диэтэҕинэ оҕо сүрдээҕин харыстыы, көрүнэ үөрэнэр эбит. Алдьаттаҕына мөҕөөччүм суох. Бэйэтин кытта ремоннааччыбыт. Оччоҕо эрэ сүүрдэр буоллаҕа дии.
Билигин 25 сааһыгар миигиттэн көмөтө суох якутскайга сир атыылаһан, дьиэ туттан сиэннэри бэлэхтээн олороллор. Уолбун сөпкө ииппиппин дии саныыбын. Харчыны бастакы кылааска үөрэнэ сырыттаҕына кэмпиэт атыылаттаран мунньуна үөрэппитим. ,,Ити атыылаан киллэрбит харчыҥ бэйэҥ киэнэ'' диэбитим. Ол же харчытыгар кэмпиэт ылан атыылыыр, элбэтэн сүрдээҕин интириэс үөскүүр, харчыны сыаналыыр буолар эбит этэ.
Билигин о5ом 22 сааьа, субэлиирим курдук субэлии, быьаарсыбытым курдук быьаарса сылдьабын ону кини себулээбэт буолан эрэр, кыыьырсан да ылабыт, аьара маныыгын эн субэн миэхэ наадата суох диир.Саатар итирик киьини дьиэтигэр кербетех буолан итирик дьонтон куттаммат, онон туохха эрэ тубэьиэ аны диэн ол куттала.Санаабар отой билбэтэ кербете хара баьаам.Соро5ор аьары булкуьабын да быьлх чэ итинник курдук
Ийэгэ-агага...огото хоть 40-50 сааьа да буоллун- син биир огото буоллага..
Уорэтэ- субэлии- такайа сылдьаллар..сылдьаллара...
Учугэйи багаран субэлиир- такайар буоллахтара..
Огон туспа ЫАЛ буоллагына аьары орооспот ордук быьылаах, бэйэлэрэ тоболоох дьон- дьаьаныахтара..
Туспа олороллоро ордук...
Улэhит буолбут о5ом туhyнан олоруохпун ба5арабын диир.Этэрэ эмиэ да сэп, куруук кэрэрэ мин, ийэтэ. Мин 20 сааспap улэhит буолан, тэрээбут дьиэбиттэн барбытым. Олох араас оскуолатын ааста5ым. Онон сэбулэhэбин, оло5ун да оностуо. Чэ, аhaaтыбыт, ханна бардын, хаhaн кэлэ5ин, олор- тур, надоел гынабын буо. Билинэбин, миигинниин олорон тус оло5о суох.
Оҕо сүрэҕэ тааска
Атаахтатыы төлөбүрэ
«Кырдьаҕастар былааһы ылан олороллор» диэн ыстатыйаны «Кыымҥа» ааҕан баран санаабын суруйабын. Түөрт төрөппүт оҕолоохпут «чэй, кофе иһэ-иһэ» үлэлиир үлэни көрдөөн куоракка көспүттэрэ. Бэйэбит эрэ хаалан, төһө да кырдьаҕас буолларбыт, 7 ынах, 5 сылгы, 14 гаа бааһына, сайылык, маҕаһыын тэринэн олорбуппут. Эмээхсиним оҕолорун көрдөһүүлэринэн сиэн көрө куоракка көһөн киирбитэ.
Икки сыл устата итиччэ улахан хаһаайыстыбаны көрүү сыанан аҕаабатаҕа, кырдьыбыппын билиннэрбитэ. Таҥара көмөтүнэн, доруобуйа этэҥҥэ. Инньэ гынан, Покровскайга сир ылан, ойууру солоон, түүннэри-күннэри соҕотоҕун үлэлээн 64 кв. м иэннээх дьиэни, икки буоксалаах гарааһы, баанньыгы туттубутум, кырдьар сааспар холку, сынньалаҥ олоҕу хааччынным ини дии санаабытым.
Ол эрээри...
Бу күннэргэ кыыһым миигин бу дьиэбиттэн үүрдэрэр сыаллаах, суукка докумуон хомуһан эрэр. Кыһалҕатыгар, «кырдьар сааспытыгар көрүө-харайыа» диэн бу дьиэбитин кини аатыгар суруйтарбыт эбиппит. Ол эрэ буолуо дуо, кини 2 оҕотун иитэн улаатыннарбыппыт, бэйэтин үөрэхтээн, тэрийэн, улахан олох аартыгар киллэрэн биэрбиппит. Билигин мин суутунан дьиэбиттэн үүрүллэн, ыраах улуус түгэҕэр Үөдэй дэриэбинэҕэ көһөргө күһэлинним. Эдэр киһи аҕата 73 сааһыгар тиийэн олоҕун саҥалыы оҥосторо-тэринэрэ ыараханын өйдөөбөтүттэн сөҕөҕүн эрэ. Былыргы дьон «оҕо сүрэҕэ – тааска» диэн сөпкө да этэллэр эбит.
Түмүктээн эттэххэ, оҕону олус тараҥнатан, атаахтатан, наар бэлэмҥэ эрэ иитии бүтэр уһугар тиийэн уулуссаҕа туга да суох туран хаалыынан түмүктэниэн сөп эбит. Оннук эмиэ баар буоларын төрөппүт билиэхтээх.
Эрэйи эҥээринэн тэлбит Н.Н.,
Покровскай к.
,,Төрөппүт сүрэҕэ оҕоҕо, оҕо сүрэҕэ тааска'' диэн кырдьык өс хоһооно баар... ол да буоллар... атын омуктарга эрэ инник төрөппүккэ сыһыаннаһаллар дии санаабытым. Тугун сүрэй, төрөппүттэн суутунан дьиэни былдьыыр диэн. Оччоҕо ,,кырдьар сааспытыгар көрүө'' диэбиккит оннук буолбатыгар тиийэр эбит. Оттон атын оҕолоруҥ туох да диэн кыыскын тохтоппотохторо сөхтөрөр. Ол аата ,,сөпкө гынна'' диэбит буоллахтара дуу... барахсаттар төһө эрэ ,,кыыспыт кырыйдахпытына көрүө-харайыа'' дии2 кэтэҕиттэн сыллаахтаатыгыт. Киһи хомойор...
Күрүлгэн бэйэҥ тускунан суруйбуккун дии санаатым... онтум сахалыы шрифтаах киһи суруйбутун ыыппыт эбиккин
Оҕону киһи гына иитиэхтээхпит. Киһи көҥүл буолар. Кэргэннэниэхтээх, дьиэ уот туттуохтаах, ыал аҕата буолуохтаах. Дьахтар онно утарылаһыа суохтаах. Билигин сыыһа иитии бара турар. Киһини кулут оҥоруу, ипотека, кредит, албыннааһын, хамнас уоруу, дьонтон куттаныы иҥэриллэр. Итэҕэс быһаҕас оҥорон эдэр көлүөнэни эһии бара турар.